İslami İstisnacılıktan Evrenselliğe: 17. Yüzyıl Osmanlısında "Din" Kavramsallaştırmaları

İSAR Araştırma Merkezi’nin düzenlediği İhtisas Konuşmaları serisinin 49. oturumunda Şaban Ağalar’ı ağırlayacağız. Ağalar sunumunda doktora tezinden hareketle 17. yüzyıl Osmanlısında din ve millet kavramlarının kazandığı yeni anlamları dinleyicilerle paylaşacak.

Osmanlı İmparatorluğu’nda, 16. yüzyılın sonlarından 18. yüzyılın başlarına kadar kaleme alınan dünya tarihleri, 'din' kategorisinde önemli dönüşümlere işaret etmektedir. Önceki örneklere kıyasla coğrafi ve kültürel kapsam açısından genişleme gösteren ve daha az Osmanlı ya da İslam tarihine odaklanan bu tarih eserleri, din kavramına evrensel bir analitik birim olarak yaklaşmakta ve dini yalnızca İslam’a has kılan geleneksel İslami kullanımdan farklılaşmaktadır. İslam’ı dinler arasında bir din olarak ele alan bu yazarlar, dini insan yaşamının siyaset, hukuk, iktisat gibi diğer alanlarıyla karşılaştırılabilir evrensel bir toplumsal olgu olarak görmüşlerdir. Müslümanlık dışı inançlar ve kutsal kitaplar üzerine büyüyen literatürle birlikte bu dünya tarihleri, konularına daha mesafeli ve analitik bir yaklaşım sergilemiştir. Bu kavramsal ve tarih yazımsal değişimler, Osmanlıların dış dünyaya dair bilgi birikimlerinin artması ve Osmanlıların küresel bağlamdaki yerlerini algılama biçimlerinde yaşanan dönüşümlerle ilişkilendirilmektedir.

Şaban Ağalar, 2015 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nden Siyaset Bilimi ve Tarih çift anadal ile mezun oldu. Yüksek lisans derecesini de 2017 yılında aynı üniversitede Tarih Bölümü’nden alan Ağalar, doktora derecesini ise 2024 yılında University of Maryland College Park Tarih Bölümü’nden aldı.

Sosyal Medyada Paylaş Google Takvime Ekle + iCal / Outlook export